Czym są błędy poznawcze?
Gdybym miała porównać błędy poznawcze do jednej rzeczy, to byłoby to filtrowanie wody.
Tak jak filtr wody przepuszcza czystą wodę, a zatrzymuje zanieczyszczenia, tak nasz mózg próbuje filtrować nadmiar informacji, czasami kosztem utraty ważnych detali. Błędy poznawcze mogą sprawić, że przepuszczamy przez nasz "filtr" tylko te informacje, które potwierdzają nasze istniejące przekonania, co prowadzi do błędnych wniosków.
Błędy poznawcze to rodzaj myślenia, w którym popełniamy logiczne i interpretacyjne błędy.
Błędy dotyczą tego co słyszymy i widzimy. Przyczyną błędów poznawczych jest niepełna informacja i ograniczenia w jej przetwarzaniu.
Błędy poznawcze to inaczej:
- pułapki myślenia,
- szybkie osądy,
- uproszczone myślenie.
Przyczyny błędów poznawczych
Błędy poznawcze często pojawiają się, gdy jesteśmy:
- zasypywani informacjami,
- mamy małą ilość informacji,
- robimy coś pierwszy raz lub nie mamy doświadczenia,
- widzimy lub słyszymy coś pierwszy raz.
Nowa sytuacja sprawia, że nasz mózg próbuje uprościć przetwarzanie danych, czasami kosztem dokładności. Nasze emocje i wcześniejsze doświadczenia również mocno wpływają na to, jak interpretujemy nowe informacje, skłaniając nas do nieświadomego faworyzowania danych, które potwierdzają nasze istniejące przekonania.
Dlaczego znajomość błędów poznawczych jest ważna w komunikacji i marketingu?
Znajomość błędów poznawczych jest ważna w marketingu i komunikacji, bo pomaga nam lepiej trafiać do odbiorców. Wiedzy na temat błędów poznawczych na sposób tworzenia treści i ich komunikowania.
Dzięki temu możemy lepiej przewidzieć, jak nasi odbiorcy będą reagować na nasze przekazy. Rozumiejąc to, jak mózg przetwarza informacje możemy:
- tworzyć oferty, które zostaną zrozumiane i dobrze odebrane,
- kreować treści kampanii, które trafią do serc odbiorców,
- budować bardziej angażującej treści,
- pisać treści lepiej zrozumiane przez odbiorców.
Przeczytaj mój wpis dotyczący efektu aureoli w komunikacji oraz reguły wzajemności i sympatii w marketingu, których odpowiednie wykorzystanie, pomoże Ci budować silne i trwałe relacje z klientami.
5 najczęstszych błędów poznawczych w marketingu
Oto pięć z najczęstszych błędów poznawczych, które mają istotny wpływ na nasze myślenie i podejmowanie decyzji:
Efekt potwierdzenia - Tendencja do preferowania, poszukiwania, interpretowania i pamiętania informacji w sposób, który potwierdza nasze wcześniejsze przekonania lub hipotezy, zamiast kwestionowania ich.
Heurystyka dostępności - Skłonność do oceniania prawdopodobieństwa zdarzeń na podstawie łatwości, z jaką przychodzą nam na myśl przykłady. Jeśli coś łatwo przypomnieć, wydaje się, że jest to bardziej powszechne lub ważne.
Heurystyka reprezentatywności - Tendencja do oceniania prawdopodobności zdarzenia na podstawie tego, jak bardzo przypomina ono typowe przypadki lub zdarzenia z przeszłości, zamiast analizować statystyczne prawdopodobieństwo.
Efekt zakotwiczenia - Tendencja do nadmiernego polegania na pierwszej uzyskanej informacji (kotwicy) podczas podejmowania decyzji, nawet jeśli ta informacja jest nieistotna lub nieprawidłowa.
Efekt status quo - Preferencja dla utrzymania obecnej sytuacji, nawet gdy zmiana mogłaby przynieść korzyści. Ten błąd wskazuje na naturalną niechęć do zmiany i przywiązanie do tego, co jest znane i wygodne.
Błędy poznawcze i Daniel Kahneman
Jednymi z osób, którzy w sposób kompleksowy opisali błędy poznawcze byli profesor Daniel Kahneman i dr Amos Tversky. Naukowcy przez lata badali, w jaki sposób nasz mózg zniekształca informacje, które do niego docierają. Robi to między innymi przez skróty myślowe.
Według Kahneman'a i Tversky'ego dużym plusem błędów poznawczych jest to, że funkcjonujemy szybciej i sprawniej. Minusem szybkiego sposobu myślenia jest mała dokładność i możliwość popełnienia błędów.
Iluzja planowania
To podstawowy błąd występujący podczas planowania. Oznacza on, że podchodzimy optymistycznie do planowania przyszłości. Optymizm zasłania nam własne możliwości i przewidywanie przyszłości. Często obniżamy trudność osiągnięcia postawionych celów. W rezultacie ulegamy iluzji planowania. Złudzenie wpływa na błędy przy szacowaniu czasu potrzebnego na zadania. Myślimy, że wiemy, jak osiągnąć cel, ale z drugiej strony nie doszacowujemy trudności czynników zewnętrznych.
W efekcie ulegamy złudzeniu planowania, czyli niepoprawnie szacujemy czas potrzebny na realizację zadania, i zwykle go skracamy.
Złudzenie planowania ma większy wpływ, gdy robimy coś pierwszy raz lub nie mamy dużego doświadczenia w planowanym zadaniu. Co można zrobić, by uniknąć tego błędu poznawczego? Odpowiedź to przygotować się do działania zgłębiając temat i rozmawiać z osobami, które już robiły, to co my chcemy osiągnąć.
Książki o błędach poznawczych
Nie ma jednej książki o błędach poznawczych. Temat jest poruszany w psychologii oraz w obszarze komunikacji. O błędach poznaczych przeczytasz w książkach o marketingu, ekonomii behawioralnej i neuromarketingu.
Poznaj książki o marketingu
Najlepsze książki z ekonomii behawioralnej
Polecane książki o neuromarketingu
